Биотехнология жана химия кафедрасы

Өзүң жөнүндө маалымат

Туулган жылы жана жери: 28.12.1953 ж.

Тоң району, Ысык-Көл облусу.

Үй-бүлөлүк абалы: үй-бүлөлүү, 2 баланын атасы.

Квалификация

Билим берүү жана агро өнөржай тармагы боюнча адис, айыл чарба илимдеринин доктору, профессор

Билими: жогорку

– 1975-1980 жж. К.И. Скрябин атындагы Кыргыз айыл чарба институту, зооинженердик факультети;

– 1982-1985 жж. Днепропетровск айыл чарба институту, максаттуу аспирантура;

-1988 ж. Алма-Ата зооветеринардык институту, айыл чарба илимдеринин кандидаты;

– 1992 ж. К.И. Скрябин атындагы Кыргыз айыл чарба институтунун генетика жана зоология кафедрасынын доценти;

– 2000 ж. Кыргыз агрардык академиясы, айыл чарба илимдеринин доктору;

– 2001 ж. Биология кафедрасынын профессору.

Эмгек ишмердүүлүгү:

-1970-1972 жж. Ысык-Көл облусу, Тоң району “Тогуз-Булак” колхозу, колхозчу;

– 1972-1974 жж. Советтик Армиянын катарында кызмат өтөө;

– 1974-1975 жж. К.И. Скрябин атындагы Кыргыз айыл чарба институтунун даярдоо бөлүмүнүн угуучусу;

– 1975-1980 жж. К.И. Скрябин атындагы Кыргыз айыл чарба институтунун студенти;

– 1980-1982 жж. К.И. Скрябин атындагы Кыргыз айыл чарба институтунун ага лаборанты, кенже илимий кызматкери;

–  1982-1985 жж. Днепропетровск айыл чарба институтунун аспиранты;

– 1986-1989 жж. Кыргыз айыл чарба институту, генетика жана мал өстүрүү кафедрасынын асситенти;

– 1989-1993 жж. Кыргыз айыл чарба институтунун генетика жана мал чарба кафедрасынын ага окутуучусу, доценти;

– 1993-1996 жж. Кыргыз айыл чарба институтунун зооинженердик факультетинин деканы;

– 1996-2000 жж. Кыргыз агрардык академиясы, биология кафедрасынын доценти;

– 2001-2002 жж. Кыргыз агрардык академиясы, биология кафедрасынын профессору;

– 2002 ж. К.И. Скрябин атындагы Кыргыз агрардык университетинин илимий иштер боюнча проректору;

– 2005 ж. К.И. Скрябин атындагы Кыргыз агрардык университетинин айыл чарба продукцияларын өндүрүү жана кайра иштетүү технологиясы институтунун директору;

– 2009 жылдан азыркы мезгилге чейин К.И. Скрябин атындагы Кыргыз улуттук агрардык университетинин илимий иштери боюнча проректору.

Илимий эмгектери:

Айыл чарба илимдеринин доктору, профессор, Жаныбарлардын генетикасы жана селекция боюнча адис. 253 илимий эмгектин автору, анын ичинен 6 монография, 1 окуу китеби, 2 окуу-куралы, 7 селекциялык жетишкендик боюнча патент.

         Т.Дж. Чортонбаевдин түздөн-түз катышуусу менен бийик тоолуу шартта кроссбред жүндүү койлорду асылдандыруунун программасы илимий жактан  негизделип, практикага киргизилген, жана койлордун тяньшань тукумундагы жогорку кунардуу селекциялык тобу түзүлгөн. Аны менен бирге кыргыз тоо мериносу тукумундагы койдун аймактык төрт тиби (Талас, Ысык-Көл, Тяньшань жана Түштүк-кыргыз) чыгарылган. 

          Т.Дж. Чортонбаевдин илимий жетекчилиги менен айыл чарба илимдеринин 3 доктору, 3 кандидаты жактаган. Азыркы учурда 5 докторлук жана 6 кандидаттык диссертация коргоого даярдалып жатат.

Окутуучулук ишмердүүлүгү:

Айыл чарба малдарынын генетикасы, айыл чарба өсүмдүктөрүнүн генетикасы, ветеринардык генетика, биология жана экология.

Кошумча маалымат:

– Кыргыз Республикасынын энциклопедиясынын айыл чарба тармагы боюнча редакциялык кеңештин төрагасы;

– К.И. Скрябин атындагы Кыргыз улуттук агрардык университетинин мал чарбасы боюнча диссертациялык кеңештин төрагасы;

– Кыргыз улуттук агрардык университетинин “Жарчысы” журналынын башкы редакторунун орун басары;

– Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлигинин илим боюнча кеңешинин мүчөсү;

– Эрасмус Мундус “CASIA” Эл аралык долбоорунун улуттук координатору;

– “ИКАРДА” Эл аралык долбоорунун Кыргыз Республикасындагы координаторунун орун басары;

– Борбордук Азиядагы жана Түштүк Кавказдагы Агрардык университеттерди өнүктүрүү консорциумунун (КАСКАД) аткаруу комитетинин мүчөсү.

Өкмөттүк сыйлыктары:

– 2003 ж. Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнүн мыктысы төш белгиси;

– 2009 ж. Кыргыз Республикасынын айыл чарбасынын мыктысы төш белгиси;

– 2016 ж. Тоң районунун “Ардактуу атуулу” наамы;

– 2018 ж. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн Ысык-Көл облусунун ыйгарым укуктуу өкүлүнүн “Ардак грамотасы”;

– 2020 ж. Кыргыз Республикасынын премьер-министринин “Алкыш баракчасы”;

– 2022 ж. Россиянын Табигый илимдер академиясынын “Илимге жана билимге эмгек сиңирген ишмер” ардактуу наамы;

– 2022 ж. “Илимий мектептин негиздөөчүсү” ардактуу наамы – айыл чарба жаныбарларынын генетикасы, селекциясы жана технологиясы;

– 2022 ж. Россия Табигый илимдер академиясынын «Улуу Екатерина» ордени;

– 2022 ж. Россия Табигый илимдер академиясынын «Эмгек сиңирген эмгеги үчүн» ордени;

– 2022 ж. «Европалык сапаттагы алтын медаль»;

– 2022 ж. Россиянын Табигый илимдер академиясынын Н.И. Вавилов атындагы медаль;

– 2022 ж. Россиянын Табигый илимдер академиясынын В.И. Вернадский атындагы медаль;

Дареги:

Бишкек шаары, Медеров көчөсү, 68

Электрондук дарек:

tyrgoot@mail.ru